Etkili Sunumda Evrensel İlkeler ve Uygulamaları Kitabı
Sunum yapmak birçok insanın en büyük korkusudur, içinden çıkılması çok zor bir iştir, sanki dipsiz bir kuyudan gökyüzüne bakmak hissini yaşatır, kuyunun dibinden ne kadar çıkışa yaklaşırsanız, yaklaşın, duygularınız ve korkularınızın etkisi ile çıkışın birden sizden uzaklaştığını ve kendinizi tekrar kuyunun dibinde gibi hissedersiniz.
Sunum süreci kişisel gelişim aşamasıyla başlar, sunum hazırlığı ve platformda sunumun yapılması ve değerlendirme aşamalarının bitimiyle tamamlanır. Bu süreçlerin tamamında, kimin yapacağı, ne zaman yapacağı, nasıl yöneteceği, neler yapacağı ve amacının ne olduğu sorular; Sunum yapanların temel sorularıdır. Soruların cevaplarını bilmiyorlarsa temel sorunlarıdır.
Sunum yapmak demek yalnızca platformda konuşmak, ses ve beden dilini kullanmak değildir, platformda olmak sadece bir safhadır, Etkili sunum için kişisel gelişim ve mutfak çalışmasının var olduğunu çok iyi anlamak gereklidir.
Sunum yapmak toplumuzda yalnızca power point kullanımı olarak algılanmaktadır, hâlbuki satış için yaptığınız konuşma, ürün tanıtımı, siyasi bir konuşma, iki kişinin karşılıklı amacı olan diyaloglar birer sunumdur. Gerçekte sunum hayatımızın her aşamasında yer almaktadır. Amacı olan her konuşma bir sunum olarak nitelenebilir.
İş hayatını bir yaşam tarzı olarak benimseyen ve yer zaman gözetmeden başarma azmi gösteren insanlar için her meslekte rutin bir iş “sunum yapmak”tır. Sunum, Nasıl planlanır? Nasıl yapılır? Nasıl yaşanır? Nasıl öğretilir konusuna kitap, dünyada yapılan bilimsel çalışmaların çıktılarını esas alarak yol göstermektedir. Dünyadaki bilimsel çalışma sonuçlarını kaynak göstermesi nedeniyle kitap evrensel ilkelere dayanmaktadır.
Kitapta, her bölümün amacı farklıdır, her bölümde yap-bozun parçalarının bir araya getirilmesi mantığıyla sunumun değişik gereklilikleri birleştirilmesi ve bu yolla kişisel gelişimin sağlanması hedeflenmiştir.
Kitabın akışındaki uygulamaların yapılmasıyla sunumun unsurları bir temel ve binanın katlarının yapılmasındaki gibi etkili sunumda kişisel gelişim sağlanacaktır.
Bölümlerin yazılımında bilimsel araştırmaların sonuçlarına göre sebep-sonuç ilişkisi kurulmuş ve uygulamaya ilişkin bilgiler verilmiştir. Kitabı okuyup, uyguladığınızda her eylemin nedenini ve olumlu, olumsuz etkilerini öğrenmeniz hedeflenmiştir. Pratik yaptıkça özgüveniniz artacak ve zamanla gelişim gösterdiğinizi fark edeceksiniz.
Kitap, Sun Tzunun felsefesinde ifade ettiği gibi, “Düşmanı ve kendinizi iyi biliyorsanız, yüzlerce savaşa bile girseniz sonuçtan emin olabilirsiniz. Kendinizi bilip, düşmanı bilmiyorsanız, kazanacağınız her zafere karşın yenilgiyle de tanışabilirsiniz. Ne kendinizi ne de düşmanı biliyorsanız, sizin için gireceğiniz her savaşta yenilgi kaçınılmazdır.” bakış açısında göre hazırlanmıştır. Bu doğrultuda kitapta kişisel olarak kendinizi tanımaya ve hedef kitlenin analizini gerçekleştirerek tanımanıza büyük önem verilmiştir.
Farklı bölümlerde etkili sunum planlamak ve yapabilmek için bilinmesi ve uygulanması gerekli olan, nefes, heyecanı kontrol altına almak, beden dili, soru sormak, düşünme sunum ilişkisi, sesin kullanımı, sinergoloji, anlatım teknikleri, müzikle ve görsellerin kullanımıyla mesajların güçlendirilmesi gibi konular resmin bütününü oluşturmak için bir araya getirilmiştir.
Sunumlarda başarı güvenirliliğin oluşturulmasına, sürdürülmesine ve rakiplerinizin başarısızlığı güvenirliliğinin sarsılmasına dayanmaktadır. Sunumda başarılı olmak için gerekli kişisel özellikler, güvenirlilikle kavramı ile birlikte ele alınmıştır.
Günümüzde Devletler, politikacılar sunumlarında rakiplerinin güvenirliliğine hasar verme veya yıkma amacını özellikle seçmektedirler, sunumlarında içerik ve mesaj iletme yöntemlerini amaçlarına göre seçmekte ve biçimlendirmektedirler. Güvenirlilik, algı temelli güncel kavramdır ve ülkemizde çok etkin biçimde kullanılması nedeniyle kitapta yer verilmiştir.
Lider olmak için hitabet yeteneğinin olmaz ise olmaz olduğu, tüm toplumlarca bilinen ve kabul gören bir gerçekliktir. Toplumları ardında sürüklemek insanları etkilemek için yalnızca konuşmanız yeterli değildir, ne söyleyeceğinizin çok büyük önemi vardır.
Sunumda ağzınızdan çıkan her sözün olumlu ve olumsuz etkisi olmaktadır, bu nedenle içeriğin hazırlanması ayrı bir önem taşımaktadır. Yunus Emre sözün önemini ne güzel anlatmış.
Söz ola kese savaşı söz ola bitire başı,
Söz ola ağılı aşı bal ile yağ ede bir söz, Yunus Emre
Dünyada bazı ülkelerde yüksek öğretimde sunum dersleri vardır, Çünkü satış yapmak, fikir sunmak, hitabet hepsi birer sunumdur ve iş hayatında çalışanlar tarafından sürekli kullanılmaktadır. Bu nedenle batı devletlerinde gençleri geleceğe hazırlamak maksadıyla müfredatta uygulamalı sunum derslerine yer verilmiştir.
Norveç’de üç yıl süren iletişim eğitimi sürecinde sözlü sunum ve iletişim eğitimi verilmektedir. Bu eğitimin içeriği retorik, konuşma hızı, boğumlama durma noktaları ve temel kullanım ilkelerini esas almaktadır.
Günümüzde üniversitelerimizde iletişimin eğitiminin piyasanın ve hayatın ihtiyaçlarına cevap verecek biçimde, etkili sunum dersi olarak, teorik anlatımdan öte uygulamalı eğitim yapısında verilmesinin çok faydalı olacağına inanmaktayım. Gençlerimizi iş hayatına hazırlayarak ülkemiz ve kendileri için daha çok şey başarmalarına katkı sağlamanın gerekliliğini yaşayarak öğrendim.
Kitabı hazırlarken yurt dışındaki müfredat içeriklerini ve hayatın ihtiyaçlarını bir araya getirmeye çalıştım. Uygulamaları anlaşılır kılabilmek ve uygulamayı kolaylaştırmak için numaralandırılarak kaleme aldım.
“Gideceğiniz yeri bilmiyorsanız vardığınız yerin önemi yoktur”. Peter F. Drucker, bu kitaptan faydalanmak için varmak istediğiniz yeri belirlemelisiniz, bir amacınızın olması gereklidir. Her saniyesini yaşamak içselleştirmek, alıştırmaları gerçekten inanarak ve kendini geliştirmek için defalarca yapanlar yeteneklerini geliştirecek, bir ömür boyu iş ve özel hayatlarında sunumda başarılı olacaklardır.
35 yıllık profesyonel meslek hayatım boyunca birçok sunum hazırladım ve sundum. Bu sürede binlerce sunum izledim, yaşayarak öğrendim. Kamuda proje, tanıtım, eğitim, rapor, organizasyon, bütçe ve tatbikat gibi birçok konuda sunum yaptım. İş hayatında bir ürünü ihraç edebilmek için başarılı sunumla ürün satarken, zaman zaman başarısız oldum. Her başarısızlıktan ders çıkarıp, bir sonraki başarı için merdiven olarak kullanmayı denedim.
Bu kitapta yıllar içinde yaşayarak öğrendiğim ve “Etkili sunum eğitimlerimde” anlattığım sunumun önemli parçalarını bir araya getirdim. Kitapta bazı konuların izahında görseller kullanırken, öğretici, doğal ve yapıcı olacağını düşündüğüm için fotoğraflarımı kullandım.
Tek bir kitapla şirketlerin ve gençlerimizin sunumu bütün yönleri ile ele alan, liderlik yolunda katkı sağlayacak uygulamaya yönelik kişisel gelişim kaynağına kavuşmuş olmalarını istedim.
Kitabın okuyucularımın kişisel gelişimlerine katkı sağlamasını dilerim. Saygılarımla
Fikret GÜZELLER