• Anasayfa
  • Favorilere Ekle
  • Site Haritası

Ana Sayfaya Dönüş

En Çok Okunan Yazılarım

Güncel 

Yazılarım

Yorumlar

İletişim

Korona Virüsün Etkileri ve Şirketlerin Geleceği?

(gtag.js) Dünyada geçmişte bazı dönemlerde salgın hastalıklar olmuş ve toplumlar hastalıklardan olumsuz olarak etkilenmişlerdir. Mısır papürüslerinde salgın hastalık döneminde ölümlerin olduğu ve ekonominin olumsuz etkilendiği bu nedenle hazinenin boşaldığı yazılıdır.

Salgın hastalık riski hayatımızda her zaman vardı ancak salgının doğası gereği kimse bunun zamanın ve büyüklüğünü tahmin edememekteydi. Aniden dünayyı saran COVID-19 tüketici algıları, görüşleri ve davranışları üzerinde korku ve endişeye dayalı büyük bir etki oluşturmuştur.

Salgından dolayı günlük yaşantımızda hiç tahmin etmediğimiz ve öngörülemeyen değişikler oluşmuştur. Tüketici eğilimleri ve davranış değişiklikleri hem iş hayatına hem de şirketleri çok ağır şekilde etkilenmiştir. Ekonomik çarklar büyük darbeler almaktadır, ülke ekonomileri büyük ölçüde olumsuz olarak etkilenmektedir. İstihdam alanları daralmakta, işsizlik artmakta, firmalar ödeme zorlukları, stok artışları, talep daralmaları, depolama ve lojistik sıkıntıları ile karşılaşmaktadırlar.

Sun Tzu der Ki; Harekete geçmeden düşün, tasarla

Şirket yöneticilerinin bakış açıları sadece krizin bitmesini beklemek veya krizi atlamak mı olmalıdır? Aynı zamanda krizden sonra üretimin ve şirketin nasıl yapılanması gerektiği üzerinde vizyonlarını ve planlarını oluşturmalıdırlar.

Şirket yöneticilerinin en temel anahtarları, sorulardır ve iyi bir yöneticiler soruları geleceği görmek ve anlamak için kullanırlar. Şimdi sanayicilerin, üreticilerin kendilerine sormaları gereken soruları listeleyelim.

1.Salgın ne kadar sürecektir?

Salgının bitiş tarihi firmalr için üretim, stok planlama, satın alma, finans gibi birçok faktörü etkilemektedir. bu nedenle bitiş tarihi şirkerler için önemlidir.

Salgın için kesin bitiş tarihi yetkililerce tahmin edilememektedir, aşı, ilaç bulunma çalışmaları normalleşme konusunda etken olmakla beraber, hastalığı geçirenlerin direnç kazanmaları ve bu direncin toplumda yaygınlaşması diğer normalleşmede diğer bir etken olarak açıklanmaktadır. Bu bileşenlerin değişen etkileri nedeniyle tarih eblirleme çok zor görülmektedir.

2.Salgın bittiğinde ekonomiler eski yapısına ne kadar sürede ve nasıl dönecektir?

Salgından sonra küçük ve orta büyüklükteki firmalar normal çalışmalarına daha kolay dönebilirler. Büyüklükleri nedeni ile değişimlere kolay adapte olabilirler fakat büyük firmaların bu değişime ayak uydurmaları zor olacağından değişimden radikal biçimde etkilenecekleri tahmin edilmektedir. Büyük fimaların radikal biçimde yapısal ve tedarik kaynakları, üretim ve satış gibi alanlarda değişikliklere gidebilirler.

Bu salgının etkilerinin sona ereceği tarihi vererek tahmin etmek çok zordur. Bir ülkenin normalleşmeye başlaması tüm dünyada normalleşme olduğu anlamına gelmeyebilir. Çünkü küresel bir etkilenme söz konusudur, etken halen kontrol altına alınamamıştır. Bu nedenle ekonomik normalleşmenin tarihini kesin bir bakış açısıyla söyleme mümkün değildir.

Salgın hastalık nedeniyle alışveriş yapma, seyahat etme ve çalışma şeklimizi yıllarca sürecek bir değişikliğe uğratmıştır. Bu tür alışkanlıklar talep üzerine bir fren işlevi görür. Arz tarafında, uluslararası üreticiler mallarını nereden satın alacaklarını ve üreteceklerini yeniden düşünmek zorunda kalacaklar. ABD-Çin ticaret savaşından sonra bileşenler için tek bir kaynağa güvenme riskinin büyük olduğunu ortaya çıkmıştı, salgınla birlikte yakın bölgelerden veya ülke içinden tedariğin önemli olduğu görüşü yaygınlaşmaya başladı.

Dünyada beyaz yakalılar için tele-çalışma ve kademeli vardiyalar gibi çalışma seçenekleri yöneticler tarafından uygulamaya koyuldu. İnsanların evden çalışmasının ve düzenli programlara sahip olmaları anlayışı günümüzün yeni eğilimidir.

Bu süreçte şirket yöneticileri için evden çalışanların performans ölçümlerinde ve iş takibinde kullanmak üzere raporlama standartlarını oluşturmalıdırlar. Yöneticiler hedefleri, günlük koordinasyonları, şirket içi iletişimlerin nasıl yapılacağı, çevrim içi iş akışlarının belirlenmesi ve süreçlerin netleştirilmesi için yeni bir anlayışı benimsemelidirler.

Dünyada 2020 yılı için büyük bir ekonomik daralma beklenmektedir, bunun 2021 yılında daralmanın sürüp sürmeyeceği ise tedavi aşı veya sürü bağışıklığının kazanılmasına bağlı olarak değişiklik gösterebilecektir.

Ürün standartlarında ve paketlemelerde dünyada yeni sağlığa uygunluk standartlarının uygulamaya konması ve bunların satış süreçlerinde ve ihracatta aranması yaşamımızda yerini alacaktır. Doğal olarak yenilikler şirketlere yeni iş yükü ve maliyetler getirecektir.

3.Salgından sonra insanların tüketici davranışları değişecek midir?

Son yıllarda kullandığımız sosyal medya programlarının kullanımın artması ile toplumda en çok tartışılan ve göze çarpan değişim sanal arkadaşlıkların ve sohbetlerin, beğenilerin, paylaşımların yaygınlaşmasıdır. Oldukça basit bir biçimde hayatımıza giren bu değişim bu salgın nedeni ile daha yaygıngınlaşmıştır. Sürecin ve salgının doğal bileşik etkisi ile bu alışkanlıklar satınalma ve hizmet süreçlerine bu dönemde yansıdı.

Sağlık hizmetlerinde salgından sonra kalabalık bekleme odalarında ve servislerinde bulaşma riskini önlemek için çevrimiçi kanallar üzerinden işlemler yapılmaya başlandı ve bankacılık hizmetleri evden çalışanlarca çevrimiçi olarak yapılmaya başlandı.

Sun Tzu Der ki; Akıllı liderin planlarında avantaj ve dezavantaj beklentileri bir potada eriyecektir.

Salgın döneminde yaygın olan çevrimiçi alışveriş, eğitim, arkadaşlık, turizm, sanal turlar, hayatımızda gelecekte daha çok yer tutmaya başlayacaktır. Kriz döneminde oluşan alışkanlıkları kırmak kolay olmayacaktır, Korku en büyük uyarıcı ve yönlendirici olduğundan hayatınızda oluşan bu değişimlerin çoğu kalıcı olacaktır.

4.Salgın sürecinde insanların tüketim eğilimlerinde hangi kalemler öncelik almıştır.

Amerika Birleşik Devletlerinde mart ayı içinde ev elektronikleri, web kamerası satışları (+% 534) bilgisayar monitörleri (+% 357), modemler (+% 379) ve eğitim yazılımı (+% 223) satışlarında çarpıcı artışlar meydana geldi.

Mart ayındaki istatistiklere göre kişiler stok yapmak için; ev ve Kişisel temizlik ürünleri ve gıda ürünlerinde meyve ve sebzeler, pirinç, un ve konserve yiyeceklerinde satışlarında %600 lük bir artış olmuştur, et, yumurta ve deniz ürünlerindeki satışlarda (+ 373%) artış olmuştur.

İnsanlar ilk önce yaşamak için gıda sağlığı destekleyici vitamin ve doğal sağlık ürünlerine ve sağlık harcamalarına öncelik verirken, iş yaşamlarını evden sürdürmek için satınalma yapmışlar. salgının Ölümlere neden olması ile yüz maskeleri, eldivenler, temizlik ürünleri ve dezenfektan ürünleri satışları artmıştır.

5.Tüketim eğilimlerindeki azalma, üretim miktarlarınızı etkiledi mi? Başka ne üretebilirim, ne yapabilirim?

Bazı firmalar tüketici eğilimlerindeki değişimlerden, insanların tasarruf eğilimlerinin kriz dönemlerinde artmasından veya ürün sattığı firmaların alımı azaltmasından dolayı üretimleri azalacak ve ekonomik daralmadan olumsuz etkileneceklerdir.

Sun Tzu Der Ki: Savaşı, elindeki zayıf gücü de kuvvetli gücü de iyi kullanan kazanır.

Savaş Sanatı kitabında temel liderlik prensibi olarak kayanakları en iyi kullanan zaferi elde eder denilmektektedir, Buna göre krizi bir mücadele olarak düşünürsek kazanmak için kaynaklarınızı nasıl ve etkin biçimde kullanacağınızı planlamalısınız.

Bunun sonucunda şirketlerce üç yeni taktik ortaya konulabilir, dünyada tek tedarikçiye güven anlayışından uzaklaşan firmaları bularak, yeni müşterileri bulmak veya arçelik firmasının yaptığı gibi mevcut imkanlar ile krizde ihtiyaç duyulan solunum cihazını imal etmek yaklaşımdaki benzer anlaşıyışı izleyerek, mevcut makine parkı ve başka firmalar ile işbirliği yaparak ne üretebilirim sorusunun üzeründe çalışmak veya firmanın web sayfası aracılığı ile ülke içindeki veya küresel müşterilere doğrudan satış yapmak yöntemleri üzerinde çalışılabilir.

Unutmayın Her Kriz Bir Fırsattır.

6.Tüketicilerin ve şirketlerin alışveriş şekillerinde değişiklik olmuş mudur?

Tüm dünyada en büyük değişim dijital pazarlama ve satın alma sürecinde olmuştur. Bu çevrimiçi e ticaret ve canlı akış (sosyal medyada yorumlar, bireysel ürün satışları) paylaşımlar ve birleşmektedir.

Bu dijital değişimin sonucu olarak adrese teslim, rekabetçi fiyat ve sürekli güncellenen bilgilerle etkileşimli bir süreç yaşanıyor. Seyahat kısıtlamaları, hastalıktan etkilenme korkusu, salgın riskleri nedeniyle dijital alanda şirketlerin faaliyetleri yoğunlaşıyor.

Sağlık sektörü ise tartışılmaz bir şekilde salgın olan ülkelerde zihinlerde konumlanıyor. Bu salgından sonra ülkelerin sağlık alanında yenilikler ve değişikler yapacağına artık kesin gözüyle bakılıyor.

Organik Gıda, tarım sektörü, sağlık takviyesi ve sağlık sektörü, bireysel ve ev elektroniği, dijitalleşme ile birlikte, temiz hava, temiz su, temizleme, dezenfekte, tek kullanımlık ürünler vb ürün grıpları yükseliş eğilimindedir.

7.Benim küresel değişimler şirketimde nasıl etkiler yaratır?
Üretimde, çalışma alanlarındaki mesafeyi, insanların bir araya gelmesini nasıl azaltırım, üretim ve depolama alanlarında bulaşmayı nasıl önlerim sorularının sonucu olarak şirket içinde iletişim ve iş akış şemalarının güncellenmesi ile üretimin durması veya azaltılması yerine alternatif çözümler konusunda dünyadaki şirketler farklı değişikler yapmışlardır.

Salgının sebep olduğu en önemli değişimlerden başlıcası şirketlerin finans yönetiminde olması geçmiş dönemlerinden edinilen bilgi birikmidir. Salgın nedeni ile firmalar ödemelerini tahsil edemediklerinde, ödeme yapmaktan kaçınabileceklerdir.

Bu süreçte firmaların bilançolarında geçici dengesizlikler oluşabilir. Şirketlerin çek, senet veya değişik ödeme belgeleri aracılığı ile sağladığı potansiyel, salgının piyasadaki belgelere olan güvenin azalmasıyla geçici bir dönem için peşin ödeme piyasada yaygınlaşabilir.

Şirketlerin bu dönemde sermaye artışı yaparak, finansal yapılarını kuvvetlendirmeleri ve finansal yönetim alanına odaklanmaları geçmişte elde edilen terübelerin sonucudur.

Pazarlama ve satışta, internette Amazon’un işlevsel tasarımı, seçim ve kullanım rahatlık konularına durmaksızın odaklanmasıyla müşteri beklentilerine odaklandığı anlaşılmaktadır. Ülkemizde e-satışlardaki artışlar dağıtım ve kargo şirketlerimde yeni istihdam imkanları yaratmış ve bu şirketler büyümüştür.

Müşterinin ayağına hizmet önem kazanmış ve bunu yapan şirketler bu dönemde satışlarını artırmışlardır.

Sizin müşteri beklentileriniz nedir? Rakiplerinizin dijital alandaki çalışmaları nelerdir ve neyi onlardan daha iyi yapabilirsiniz?

8.Salgın sürecinde uygulanan çalışma sistemleri şirketlerinize ne kazandırmıştır?

Çevrimiçi bankacılık hizmetleri evden çalışmayı seçenek olarak insanların benimsemesine neden olacaktır, bunun sonucunda bankalar şube kapatarak evden çalışma anlayışını yaygınlaştırabileceklerdir. Benzer şekilde birçok şirket aynı yaklaşımı uygulayabileceklerdir.

Firmalar için çalışanlar konumlandırmada ülkemizde ve yurt dışındaki evlerinden hizmet verebileceklerdir. Evden vardiyalı olarak çalışan müşteri hizmetleri, satıcılar veya farklı ülkelerin çalışma saatine uygun pazarlamacılar için yeni iş alanları oluşabilecektir. Yeni iş alanlarının etkileri ile yeni pazarlar bulunabilecektir.

Bu örneklerden hareketle şirketinizde neler değişmiştir veya değişmelidir. Bu değişimleri nasıl kalıcı hale getirebilirsiniz?

9.Dünyada en akıllı insan başkasının aklından yararlanandır?

Sun Tzu Der Ki; İyi bir lider, Çalışanlarını toplayıp, güçlerini konsantre ettiğinde, her insanda  bulunan değişik nitelikleri bir potada birleştirmeli ve dengelemelidir.

Şirketiniz için yukarıdaki yaklaşımla oluşturacağınız sorularınızı yazınız ve firma çalışanlarına (Yönetici, mühendis, ustabaşı, satıcı, satınalmacı, AR-GE ve katkıda bulunabilecek çalışanlar) gönderiniz.

Cevaplandırmaları için bir hafta süre veriniz. (Hiç kimse cevaplarını birbiri ile paylaşmamalıdır.)

Firmaların faaliyet alanlarına soruları göre artırmak ve odaklamak mümkündür.

Soruların cevaplarını özel olarak şirket sahibi veya yöneticisi okumalıdır.

Şirketlerin kriz dönemlerinde ve sonrasında faaliyetlerini sürdürebilmek için Rekabet İstihbaratının sağladığı bilgiye ne kadar çok ihtiyaç duyduğunu sorularımıza cevap ararken anlayacağız.

Ülkemizde Rekabet İstihbaratına umarım bu dönemden sonra daha çok önem veririz.

Sorularınız için lütfen mail atınız?

Saygılarımla
Fikret GUZELLER
fikretguzeller@gmail.com


Kaynaklar:
https://www.criteo.com/insights/coronavirus-consumer-trends/[RESEARCH]Coronavirus Consumer Trends: Consumer Electronics, Pet Supplies, and More
https://www.supermarketnews.com/issues-trends/nielsen-coronavirus-has-cpg-shoppers-changing-their-ways, As COVID-19 spreads worldwide, consumer behavior crosses six ‘thresholds’