• Anasayfa
  • Favorilere Ekle
  • Site Haritası

Ana Sayfaya Dönüş

En Çok Okunan Yazılarım

Güncel 

Yazılarım

Yorumlar

İletişim

Kariyer planlamasında Rekabet İstihbaratının kullanılması

(gtag.js) Kariyer planlamasında Rekabet İstihbaratının kullanılması:

İş bulmak zor, İş piyasasında rekabet şiddetli, iş bulamadıkça gençler üzülüyor ve duygusal tepki duyuyorlar. Peki bu gerçeği zamanında görmek ve buna göre planlama yapmak gerekli değil mi?

Başlıkta istihbarat kelimesi geçtiğinde nedense insanlar çekiniyor, korkuyor. Aslında istihbarat burada bilginin kaynağı ve geleceği ön görmek ve bilgi ile geleceği planlayabilmek için bilginin kullanılabilmesi demektir.

140 karakterden fazlasının okunmadığı günümüzde, okuduğunuzu yorumlayarak, kendinize uygun olarak biçimlendirip, hayatınıza taşıdığınızda kariyer planlmanıza katkı sağlamış olursunuz.

İyi okumalar dilerim.



Rekabet İstihbaratındaki bilgi birikimi ve uygulamaların iş hayatındaki kullanımını anlatan yazdığım yazıların konu başlıklarını kısaca hatırlarsak,

  1. SCAMPER Tekniği, İnovasyon ve Rekabet İstihbaratı

  2. İnovasyon ve Rekabet İstihbaratı

  3. Yönetici ve Rekabet İstihbaratı

  4. Karşı İstihbarat ve Şirketler

  5. İstihbarat ve Şirketlerin Sürdürülebilirliği

  6. Rekabet İstihbaratı ve Şirketler



Rekabet istihbaratını günümüzde şirketlerin sürdürülebilirliği açısından değerlendirirken, şirketlerin rekabet edebilmek için bilgiye ihtiyaç duyduğunu belirtmiştim. Bu bilginin analiz edilerek karar verme sürecinde kullanılması gerektiğine özellikle değinmiştim. Bu yazıları kısaca gözden geçirirken aklıma bir soru geldi. Rekabet istihbaratı yalnızca şirketlerin rekabetini ve faaliyetlerini mi kapsamalıdır. Rekabet istihbaratı İş hayatında var olan çalışanlar açısından kullanılabilir mi? Rekabet istihbaratı kariyer planlamasına nasıl rol oynar?

Rekabet istihbaratının şirketler açısından düşünmemiz konuyu dar kapsamlı değerlendirmek olur. Rekabet aynı zamanda işgücü piyasasında da mevcuttur. Bunu düşündüğümde konuşmacı olarak davet edildiğim üniversitede konuşma konumun bu olmasına karar verdim ve sonra yazıyı yazdım.  Yazımı 2 veya 3 ayrı başlıkta yazmayı düşündüm ancak anlam bütünlüğünü korumak için tek yazı olarak yayınladım.

Çevrenize baktığınızda genç üniversite mezunları iş aramaktalar, 15-24 yaş arası gençler arasında işsizlik oranı %18.5'tur. Tecrübesiz Gençler zor iş bulurken tecrübeli yöneticilerin kolay iş bulduklarını düşünüyorsanız, bunda yanılıyorsunuz. Çünkü işgücü piyasasındaki piramit yapısında, yukarı çıktıkça iş gücü ihtiyacı azalmakta ve piramidin üstündekilerin ekonomik beklentileri artmaktadır. Buda iş bulmayı zorlaştırmaktadır. Tecrübeleri nedeniyle beklentileri olan üst düzey yöneticiler , rekabetin şiddeti ve alttan gelenlerin baskıları nedeniyle iş bulmakta zorlanmaktadır.


İşgücü piyasasında da bir  çok şiddetli rekabet vardır. Rekabetin olduğu yerde doğru karar verebilmek için bilgiye ihtiyaç vardır. Bu elde edilen bilginin analizi ve karar verilme sürecinde kullanılarak kariyer planlaması yapılmalıdır. iş hayatımızda veya öğrenim sürecinde kariyerimiz hakkında karar verirken istihbaratın sağladığı bilgiye dayanarak karar verirken, bazen geç kaldığımızı fark edebiliriz. Kariyer planlama süreci hayatımızın şu safhalarında rol almaktadır.

  • Üniversitede bölüm/dal seçim sürecinde

  • Öğrenim süresince

  • Mezuniyet sonrasında yüksek lisans alanı seçim ve öğrenim süresinde

  • Öğrenim sonrasında iş alanı seçiminde ve iş arayışı sürecinde

  • Çalışma hayatında,


Rekabet istihbaratın işgücü piyasasında uygulamasını ele alırken öncelikle rekabet istihbaratının amaçlarını ele alalım ve bu amaçları işgücü piyasasına uyarlayalım.

  • Tehdit ve Fırsatlar ile ilgili Erken uyarı: İş gücü piyasasını izleyerek yeni iş alanlarını, firmaların taleplerini izleyerek fırsatları iş imkanlarını gözlemlemek ve piyasayı anlamak mümkün olabilir. Aynı şekilde çevrenizde iş arayanları ve onların kişisel özelliklerini değerlendirdikten sonra neden iş bulamadıklarını anlamaya çalışarak bunlardan ders çıkarmak mümkündür.

  • Stratejik kararlar konusunda destek olma: Üniversitede seçilecek bölüm ve dal seçimi iş alanın tam belirlenmesi anlamına gelmez her bölüm veya meslek farklı alt dallara veya uzmanlık alanlarına sahiptir. Bunların üniversiteye girmeden  önce değerlendirilmeye başlanmasında fayda vardır eğer bu mümkün değil ise öğrenim esansında stratejik planlamanın yapılması yani hayattaki yol haritanızın ve hedeflerinizin belirlenmesinde Rekabet istihbaratı size yardımcı olacaktır. Bu planlamayı yapmak için işgücü piyasasındaki mevcut durumu ve gelecekteki muhtemel gelişmeleri tahmin edebilmeniz gerekir.

  • Taktik ve operasyonel kararlar: Karar verme sürecinde, Gelen firma transfer teklilerini olumlu veya olumsuz olarak değerlendirmek, firmanızca yapılan ücret artışını yeterli görmeyerek işten ayrılma kararı verebilmeniz, seçmeli ders seçiminde, geleceği ön görerek karar vermek, tez konusunu, ödev konularını seçerken gelecekle ilgili ürettiğiniz tezlere dayanmalısınız. Bu tezleri üretmek ve bunların arasında seçim yapmak maksadıyla ihtiyaç duyduğunuz bilgiyi size Rekabet istihbaratı sağlayabilir.

  • Rakipleri izleme ve tez üretme : Sadece firmaların rekabet ettiğini düşünüyorsanız yanılıyorsunuz, İş hayatında rakip sayınız firmaların rakiplerinden daha fazladır. Üniversitedeki en yakın arkadaşınız gelecekte iş piyasasında sizin rakibinizdir. Kendinizi nasıl farklı ve daha yetkin kılacağınız rakiplerinizi analiz etmenize balıdır. Bu analizi önce genel çerçeveden yapmalısınız. Örneğin siz Karadeniz Teknik Üniversitesinde okuyan bir endüstri mühendisliği öğrencisi iseniz Boğaziçi ve ODTU eğitim ve öğretim programlarına bakıp onların sizden farklı neler öğrendiğini ve nasıl yetiştirildiklerine bakmalısınız. Daha sonra birey olarak kendinizi daha yetkin ve farklı kılmayı hedeflemelisiniz.

Yan masanızda çalışan arkadaşınız terfi edebilmek ve daha iyi ekonomik şartlara sahip olmak için çalışmaktadır ve sizin rakibinizdir. Ondan nasıl daha iyi olacağınıza ve nasıl uzmanlaşacağınıza karar vermeniz gerekmektedir, bunun için bilgiye ihtiyaç duymaktasınız.

  • Stratejik planlama ve starteji hazırlama süreci: İş gücü piyasasının gelecekteki gelişimini, değişimini yani büyümesini, daralmasını ele aldığınızda veya iş hayatında terfi etmek, iş yeri değiştirmek gibi kendi kariyer planlamanız için yani stratejik yol haritanız için Rekabet istihbaratı yoluyla bilgi sahibi olacaksınız. Kariyer planlamanızı ona göre yapacaksınız. Eğer yol haritanız yok ise ne yapacağımızı seçmediyseniz, her işi yaparım mantığı ile iş başvurusu yapıyorsanız şansınız az ve kariyer gelişim yolunuzun belirsizliği söz konusudur.

Plansız şekilde hazırlıksız ve eğitimsiz olarak nehirde kanoya binerseniz su sizi sürükler ve gideceğiniz yönü, yanaşacağınız ve duracağınız kıyıyı siz seçemezsiniz. Bu benzetmeden hareketle sizin kariyer seyahatiniz buna benzerdir. Kariyerinizde herşeyi kontrol edemezsiniz ancak kontrol edebileceğiniz ve etki edebileceğiniz konular vardır. Bunları belirleyip bu konuda çalışmak ve planlama yapmak hem kendinizi hemde rakiplerinizi değerlendirmenize bağlıdır.

İstihbaratın temel amacının bilgiyi üretmek ve üretilen bilgiyi karar verme sürecinde kullanmak olduğunu biliyoruz. Rekabet istihbaratının kariyer planlamasında iş hayatında kullanım amaçlarını incelediğimizde firmaların rekabet istihbaratından sağlayacakları faydalar ile aynı olduğunu yaptığım kısa analizle göstermeye çalıştım. Firma yada şahısa sağladığı bilginin kullanımı ile aynı faydaları elde ettiğimize göre kariyer planlamasında kullanabilmeliyiz.
Bir kuruluşun sɑhip olduğu yeri doldurulɑmɑz tek sermɑye insɑnlɑrın bilgi ve yeteneğidir. / Andrew Carnegie

Yönetsel Becerilerin geliştirilmesi Eğitimi için Tıklayınız.


Firmalar günümüzde en çok yatırımı bilgi edinmek veya bilgili insanları kendileri ile çalıştırmak için harcamaktadırlar. Dünyada en akıllı insan başkasının aklını kullanan insandır. açıkçası kendi bilgi birikimine başkalarının katkıda bulunmasını sağlamaktır.

Eğer bir bilgiyi üretmek için maddi kaynaklarınız, teknik bilginiz, öğretiminiz, eğitiminiz yoksa o zaman başkalarının bilgilerinden ve tecrübelerinden istifade etmeniz gerekir bunu size sağlayacak yollardan en önemlisi Rekabet İstihbaratıdır. siz istihbarat süreci ile bilgiyi ürettiğiniz gibi bu bilgi ile tezler üreterek karar verme imkanına sahip olmaktasınız.

Rekabet istihbaratının amaçlarını yukarıda ele almıştık ancak bu amaçlara ulaşabilmek için hangi alanlara odaklanacağı sorusunun cevabını rekabet istihbaratının faaliyet alanlarını inceleyerek bulabiliriz. Bu faaliyet alanları ve muhtemel çıktıları;

  • Rakiplerin Kabiliyetleri, niyet ve planları : Kendi alanınızda çalışan ve rakiplerinizin gelecek planlamaları nedir ve hangi yol haritası üzerinden yürümeyi planlamaktadırlar ve sizden üstün yönleri nelerdir . Bu sizi gelecekte nasıl etkiler sorusuna cevap arayacaksınız.

  • Endüstrinin yapısı ve eğilimleri : Çalışmayı planladığınız sektördeki üretim şekilleri, yöntemleri, teknikleri ve muhtemel gelişmelerin size olan etkilerini değerlendirirken sizden beklentilerin işgücü anlamında değişip değişmeyeceğini anlamaya çalışacaksınız. Eğer nitelikleriniz gelecekteki ihtiyaçları karşılayacak durumda değilse kendinizi nasıl geleceğe karşılayacağınız konusunda karar vermek için veri toplayacaksınız.

  • Teknolojik gelişmeler ve kaynakları : Üretim şekli ve makineleşme şekli ve emek yoğun veya makineye dayalı mı gelişme olacak, siz bu sektörde nasıl gelişme olmasını bekliyorsunuz. Dünyada mevcut gelişmeler nasıl oldu ve bunun sonuçları piyasaya nasıl yansıdı. Buradan çıkacak cevapla, Ülkemiz bu konuda ne durumda yurt dışındaki gelişmeler ülkemize nasıl yansır. Bu konuda karar vermek için veri toplama ihtiyacınız olacaktır.

  • Piyasa ve Müşteriler : Burada iş verenleri değerlendirmeniz ve çalışma alanlarında çalışabilmek için gereken yetkinlikleri tartmanız gerekmektedir. iş verenleri ve sizin çalışmayı düşündüğünüz sektör hakkında değerlendirme yapmalısınız. Onların sizden beklentilerini değerlendiriken sizinde ekonomik ve sosyal haklar hangi imkanları sunduklarını anlamanız bunun sonucunda bir hedef sektörü ve çalışacağınız alanı hedef olarak seçmelisiniz.

  • Politik ekonomik ve sosyal güçler : Devlet ve iş verenler işgücü piyasasını düzenlerken çıkardıkları yasalar sizi etkileyecektir. Bu konuda örnek vermek gerekirse iş güvenliğ yasası ile iş güvenliği uzmanlığı iş alanı olarak açılmıştır ancak yasal sorumluluk yüklenmeyi beraberinde taşımıştır. Bu etkileri düşünmeniz ve değerlendirmeniz gerekir.

  • Güvenliğimize olan tehditler : İşin mahiyetinde olan riskleri düşünmelisiniz,  nükleer bir santralda çalışıyorsanız radyasyon riski , madende çalışıyorsanız grizu riskinin olması gibi, terör buda risklerin içinde sayılabilir.


İstihbaratın temeli soru üretmek ve bu sorulara cevap aramaktır. Bulduğunuz cevaplara göre tezler üretecek ve bu tezlere dayanarak gelecek planlaması yapacaksınız. Üreteceğiniz tezlerin tutarlılığı topladığınız verilerin doğruluğuna kesinliğine, güncelliğine, tam olmasına ve kaynakların güvenirliliğine bağlıdır.

Tüm cevapları doğru olarak elde etseniz bile analiz sürecinde değerlendirebilecek yetkinlik ve tecrübeye sahip olmalısınız. Kendi bilgi birikiminiz tez üretmek ve değerlendirmek için yeterli değilse, sizden daha tecrübeli olan ve geleceği daha iyi okuyanlara danışmalısınız.

Bu yazıda dünyada iş hayatında giderek kullanımı artan Rekabet istihbaratının  firmalara Rekabet konusunda büyük avantalar sağlamakla sınırlı olmadığını rekabet istihbaratının kişiler tarafından kariyer planlamasında kullanılabileceğini anlattım önemli olan var olan bilgiyi farklı alanlarda kullanabilme ve bu adaptasyon işlemi ile verimli çıktılar elde edebilmektir.

Rekabet istihbaratının kariyer planlamasında kullanılmasına dair bir örnek ele aldığımızda,

Vakamızda ele alacağımız öğrencimiz Özel bir üniversitede endüstri mühendisliği bölümünde hazırlık sınıfında okumaktadır ve gelecekle ilgili planlama yapmak istemektedir.

Rakiplerin Kabiliyetleri, niyet ve planları:

  • Her yıl yaklaşık olarak 2000 yeni endüstri mühendisi iş hayatına atılmaktadır. Buda işgücü piyasasında ciddi bir rekabet ortamı yaratmaktadır. 2000 rakibin bir kısmı ODTU ve Boğaziçi gibi üniversitelerden mezun olarak maça 1-0 önde çıktıklarını değerlendirmek gerekmektedir.

  • İş alanlarını sayarsak;

    • İnsan kaynakları departmanlarında

    • Yönetim alanında

    • Planlama departmanlarında

    • Üretim departmanlarında

    • Ar-ge ve inovasyon bölümlerinde

    • Yönetim danışmanlığı firmalarında

    • Kamuda

    • Finans sektöründe

    • Bilişim sektöründe

    • Kobilerde 

  • Hazırlık sınıfında Okuyan öğrencimiz kendisine uyguladığı SWOT analizi ile kendisini tanımış ve kuvvetli ve zayıf yönlerini tespit etmiş bunun sonucunda tehdit ve fırsatları listelemiştir.

  • Hedef olarak Kurumsal firmalarda çalışma isteği nedeni kendi kişiliğine ve yapısına uygun olan yönetim alanında çalışmayı planlamaktadır. Burada önemli olan üniversitede ilk başta kendisine uzmanlaşacağı alanı seçmiş ve bu alana odaklanmaya karar vermiştir. Hedefi belirlemek yapılacak ilk anlamlı adımdır.

  • Ders programlarını ve diğer üniversitelerin eğitim sistemlerini incelemiştir. Yönetim alanında gelecekte avantaj sağlamak için çalışması gerektiğinin farkına varmış ve ilgili konuları tespit etmiştir.


Endüstrinin yapısı ve eğilimleri : Stratejik yönetim uygulamalarının ülkemizde yeni yaygınlaşmaya başlaması ve bu alanda uzman personele ihtiyaç duyulacak olması nedeni ile önümüzdeki dönemde şirketlerde yönetim sistemleri bölümlerinin kurulacağı ve stratejik planmanın önem kazanacağını değerlendiren öğrencimiz stratejik yönetim üzerinde çalışmaya ve okul sürecinde ve sonrasında bu alana odaklanması gerektiğine karar vermiştir.

Ülkemiz orta gelir tuzağına yakalanmış durumdadır ve devletimiz bunu aşmak için ar-ge ve inovasyon konularına ağırlık vermeye başlamıştır. Bu iki alandaki odaklanmanın sonucu olarak stratejik planlama ve yönetimin gelecekte önem kazanacağını değerlendirmiştir.

Teknolojik gelişmeler ve kaynakları : Yönetim sistemlerinde kullanılmakta olan yazılımları ve bunların kapsamları hakkında bilgi sahibi olması gerektiğini düşünmektedir. Bu yazılımların firmalara sağladığı faydalar ve kullanım kolaylıklarını öğrenim süresince incelemeye karar vermiştir. Öğrenim süresinde bir yazılımın kursuna katılarak sertifika almayı düşünmektedir.
Piyasa ve Müşteriler : Firmaların iş ilanlarını incelemiş ve ilanlarda planlama, analitik düşünme, iletişim yeteneği, ingilizce bilgisi ve iyi seviyede bilgisayar bilgisi aradıklarını öğrenmiş bulunmaktadır. Tedarikçiler olarak insan kaynakları firmalarını ve headhunter'ları düşünmüş ve bunların web sayfalarına bakarak talep ve arzı anlamaya çalışmıştır.
Politik ekonomik ve sosyal güçler : 3 yıllık bir iş tecrübesi ile piyasada önünün açılacağını değerlendirmekler birlikte yüksek lisansını yurt dışında yapması durumunda denklik konusunun sorun olmaması için çalışma yapmaya karar vermiştir.
Güvenliğimize olan tehditler : Şu an için İstanbulda çalışmayı istemektedir ve bir tehdit algısı mevcut değildir.
Yaptığı analizlerin sonucunda;

      1. İngilizce konusunda yetkinliğini en iyi duruma getirmeye karar vermiştir. IELTS sınavından 7.5 almayı planlamıştır.

      2. Yüksek lisans alanı olarak Strategic Management and Planning alanını belirlemiştir. Bu alanda yüksek lisans eğitimi veren üniversiteler arasında seçim yapmayı ERASMUS sonrasına bırakmıştır.

      3. ERASMUS programında İngiltere'ye gitmeyi ve bir dönem uzatma ile tam bir yıl kalarak hem İngilizcesini pekiştirmeyi hem de yüksek lisans yapmayı düşündüğü aday ülkelerden bir tanesini tanımayı istemektedir.

      4. İngilizcesinin iyi olmasının yanı sıra ikinci bir dil öğrenmesinin önünü açacağını ve rakiplerinin önüne geçmesini sağlayacağına karar vermiştir. Yazları mayıs sonunda itibaren üçer aylık dönemler ile ispanya'ya devlet üniversitesinde toplam 9 aylık bir kur süresinde İspanyolca öğrenebileceğini öğrenmiş ve kurs fiyatları ve İspanyadaki kursa katılım konusunda çalışmalara başlamıştır.

      5. Kişisel gelişiminde avantaj sağlamak için yönetim , iletişim ve stratejik yönetim alanlarında okumaya ve seminerlere katılmaya karar vermiştir. okuduğu kitapların bir kısmının İngilizce olmasının önemli olduğunu anlamıştır.

      6. Stratejik yönetim yazılımları hakkında bilgi edinmeye, piyasada en yaygın kullanılan bir tanesi için sertifika almayı hedeflemiştir.

      7. Kariyer planlaması yapmasının önemli olduğunu bilmekle birlikte asıl zor olanın planın uygulanması olduğunu bilmektedir. Motivasyonunu yüksek tutmak için danışmanından destek almaktadır.


Kendilerini motive etmesini, heyecɑnlɑndırmɑsını bilmeyen insɑnlɑr, öteki yetenekleri ne kɑdɑr üstün olursɑ olsun, sırɑdɑn işler yɑpmɑklɑ yetinirler./ Andrew Carnegie

Yukarıda yazdığım kısa örnekteki çözüm ve teşhisler herkese uyacak bir çözüm değildir. bu öğrencinin kişisel özelliklerine, çalışma isteğine ve ekonomik durumuna bağlıdır. bu örneğin amacı basit anlamda düşünce zinciri içinde bir kariyer planlamasının yapılmasıdır.

Rekabet istihbaratında ürettiğiniz sorulara göre cevabınız değiştiği için mantık zincirini izleyerek farklı sonuçlara ulaşacaksınız. Sorularınızı ürettikten sonra aldığınız cevaplar siz tez ve onlara çözüm üretme konusunda rehber olacaktır.


Bu örnekte soru üretme, data toplama, analiz etme ve karar süreçleri ayrı ayrı ele alınmamıştır. Karar sürecinde önemli olan bilgiye ulaşabilmek ve bu bilgiyi doğru şekilde kullanabilmektir.

İstihbaratın çoğu açık bilgi kaynaklarından elde edilir teknolojinin hızla gelişmesi ve akıllı telefon ve bilgisayarlar ile bilgiye çok hızlı ulaşabilmekteyiz. Siz ulaştığınız gibi sizin bilgilerinize ulaşılmaktadır. Değerlendirdiğiniz gibi değerlendirilmektesiniz. İstihbarat hayatınız her parçasına dokunmaktadır. Devletlerin bilgiye sahip olmak için en fazla yatırım yaptığı istihbaratı üretme ve kullanma mantığını, Kariyer planlamanızda ve geleceği ön görmek için kullanabilmenizi dilerim.

Beğendiğiniz yazıları lütfen dostlarınız ile paylaşınız.

Saygılarımla
Fikret GÜZELLER

Lise son sınıf öğrencileri için
Lise son sınıf için kariyer planlaması
Universite tercihinde yol ve yöntem
Kariyer planlmasında planlama esasları
Universite öğrencileri
rekabet ve kariyer
para, başarı ve rekabet
karar ve kariyer
bilgi ve rekabet
istihbarat ve kariyer